# درباره بایگانی تاریخ شفاهی ایران
سامانه بایگانی تاریخ شفاهی، بستری برای پروژه‌های گوناگون تاریخ شفاهی ایران است و توسط [مرکز پژوهش و نوآوری دانشگاه ایران آکادمیا](https://iranacademia.com/research) اداره می‌شود.
مرکز پژوهش و نوآوری دانشگاه ایران آکادمیا با هدف ایجاد فرصت‌های آموزشی و پژوهشی در فضای همکاری بینارشته‌ای میان پژوهشگران، نهادها و دانش‌آموختگان این دانشگاه تأسیس شده است. این مرکز می‌کوشد بسترهای مناسبی را برای میزبانی پروژه‌های پژوهشی ارزشمند در حوزه‌های علوم اجتماعی و انسانی فراهم آورد.
# پروژه‌ها
## تاریخ شفاهی حقوق بشر ایران
پروژه «تاریخ شفاهی حقوق بشر ایران» از طریق سلسله گفتگوهای اختصاصی با سه نسل از اعضای پنج گروهِ پژوهشگران، کنشگران، دادخواهان، روزنامه‌نگاران و نمایندگان سازمان‌های حقوق بشری، در حال تدوین و ثبت است. با توجه به میان‌رشته‌ای بودنِ مفاهیم حقوق بشری و پیوند عمیق آن با حق دفاع شهروندان، سلسله گفتگوهای اختصاصی «تاریخ شفاهی حقوق بشر ایران» که در ادامه‌ی ثبتِ «تاریخ شفاهی وکالت در ایران» برنامه‌ریزی شده است، با مدیریت [[سعید دهقان]] و با همفکری و همراهی مشاوران، تحلیلگران و ناظران مستقل در داخل و خارج از ایران انجام می‌شود.
![[yttnpl.jpg]]
با وجود نظرات مختلف درباره مبدا تاریخ حقوق بشر در ایران به تَبعِ سیر تحول تاریخی آن، رویکرد مورد نظر در تدوین این تاریخ شفاهی، در واقع روشی برای تبیین اهمیت و ضرورت مفاهیم حقوق بشری است که نه فقط با خوانشِ تاریخی معطوف به گذشته، بلکه مسیری برای ثبت و تدوین مفهوم حقوق بشر در ایرانِ ناظر به حال و آینده نیز هست. به این معنا، باب گفتگو با افراد از سه منظر باز شده است؛ مبدأ تاریخی حقوق بشر در ایران، چرایی اهمیت ثبت تاریخ شفاهی حقوق بشر در ایران و نیز هویت‌بخشی به مفهوم حقوق بشر از نگاه قربانیان در مسیر ثبت تاریخ شفاهی.
تاکید و تعهدِ مدیریت پروژه «تاریخ شفاهی حقوق بشر ایران» به امکان بهره‌گیری از این گفتگوها برای کمک به توسعه حقوق بشر و به ثمر نشستن [[جنبش دادخواهی]] در ایران باعث شد تا زمینه‌های رویکردی و کارکردی، شاخص‌های اصلی در انتخاب چهره‌ها و فعالان مورد نظر باشد؛ «سیاست، جامعه مدنی، افکار عمومی، نظام قضایی، نهاد دانشگاه، سازمان‌های بین‌المللی، نهادهای اجرایی، جامعه وکالت و حقوق زنان و کودکان و پناهجویان و اقلیت‌های دینی، قومی، جنسی و جنسیتی و…» محورهای اصلی و محتوایی مورد نظر بودند؛ محورهایی که به تعبیری مرکز ثقل بحث‌های مطرح شده با گفتگو شوندگان در جلسات اختصاصی ثبت «تاریخ شفاهی حقوق بشر در ایران» بوده است.
اگرچه رویکرد کلی مجموعه «تاریخ شفاهی حقوق بشر ایران» ثبت و مستندنگاری تاریخ مبارزات حقوق بشری و بررسی و تحلیل پیوندهای مفاهیم سیاسی و اجتماعی و صنفی با مسائل حقوق بشری با استناد به اندیشه و تجربه زیسته‌ی پنج گروه مرتبط یعنی کنشگران، دادخواهان، پژوهشگران، روزنامه‌نگاران و نمایندگان سازمان‌های حقوق بشری بوده است، اما وضعیت امروز جامعه ایران به‌خصوص در یک دهه گذشته و عریان شدنِ هرچه بیشترِ صورت‌های نقض حقوق ایرانیان، نگاه به آینده و بحث درباره راهکارهای عبور از بحران‌های پیشِ روی مبارزات آزادی‌خواهانه و جایگاه مفاهیم حقوق بشری را مهمتر از پیش کرده و از همین رو سازوکار محتوایی جلسات «تاریخ شفاهی حقوق بشر در ایران» تنها رویکردی «تاریخی» و صِرفِ ثبت و ضبط نبوده است.
در عین حال، با هدفِ ثبت روایت‌های تاریخی و تحلیلی از تاریخ پرفراز و نشیب حقوق بشر در ایران که همواره قدرت‌ها، آن را مصادره به مطلوب می‌کنند، سعی کرده‌ایم در سه محورِ اصلی «حقیقت»، «واقعیت» و «چه باید کرد»، به سابقه‌ها، تجربه‌ها، چالش‌ها، رویکردها، کارکردها، عملکردها و راهکارها بپردازیم. کما اینکه، شرح و بسط مفاهیم حقوق بشری در ایران در پیوند با مصائب و مشکلات امروز اقشار مختلف جامعه، بیش از پیش قابل تعمیم و گسترش است و تصمیم مدیریت پروژه «تاریخ شفاهی حقوق بشر ایران» برای برگزاری این جلسات در یک فضای عمومی (کلاب‌هاوس) نیز در همین راستا صورت گرفته است.
[از وبسایت رسمی پارسیلا بازدید کنید](https://www.parsilaw.com/projects)
[از وبسایت رسمی ایران آکادمیا بازدید کنید](https://iranacademia.com)
#### با سپاسگزاری از
![[Pasted image 20250129164743.png|100]]
[کمپین حقوق بشر ایران](https://persian.iranhumanrights.org/)
### دادخواهان
۱. [[مازیار ابراهیمی - گفت‌وگوی ۳۹]]
۲. [[حامد اسماعیلیون - گفت‌وگوی ۷]]
۳. [[مهدی اصلانی - گفت‌وگوی ۲۷]]
۴. [[لاله و لادن بازرگان - گفت‌وگوی ۷۱]]
۵. [[منیره برادران - گفت‌وگوی ۳۴]]
۶. [[منصوره بهکیش - گفت‌وگوی ۲۴]]
۷. [[جواد سلیمانی - گفت‌وگوی ۴۸]]
۸. [[پرستو فروهر - گفت‌وگوی ۵]]
۹. [[ایرج مصداقی - گفت‌وگو ۱۸]]
۱۰. [[سوران منصورنیا - گفت‌وگوی ۴۱]]